Coraz więcej polskich przedsiębiorców decyduje się na zatrudnianie cudzoziemców, eliminując tym samym niedobory kadrowe. Obecnie znaczna część firm, w tym dużych fabryk napotyka bowiem na pewne trudności rekrutacyjne, co może prowadzić m.in. do przerwania ciągłości produkcyjnej. Ponadto, w kontekście ostatnich wydarzeń za naszą wschodnią granicą coraz powszechniejsze stało się zatrudnianie cudzoziemców z Ukrainy. Aby jednak cały proces był w pełni legalny, należy pamiętać o przestrzeganiu odpowiednich przepisów. Zwłaszcza że czekają nas zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców w 2022 roku. O czym warto pamiętać?
Co należy wiedzieć o zatrudnianiu cudzoziemców w Polsce?
Zatrudnianie cudzoziemców może okazać się czasochłonnym i złożonym procesem, dlatego tak istotna jest znajomość wszelkich przepisów i złożenie odpowiednich dokumentów. Brak dopełnienia niezbędnych formalności może wiązać się z dotkliwą karą pieniężną, a nawet pozbawieniem wolności. Wyjątek stanowi zatrudnianie cudzoziemców, którzy są obywatelami Unii Europejskiej. W ich przypadku nie trzeba martwić się o dodatkowe procedury, gdyż przyjmowani są oni do pracy na takich samych zasadach jak Polacy. Jak zatrudniać cudzoziemców spoza Unii Europejskiej?
Bardzo ważna jest właściwa organizacja dokumentów, a także złożenie ich do odpowiednich placówek w stosownym terminie. Przygotowując się do całego procesu, musimy również pamiętać, że doszło do kilku istotnych zmian w ramach zatrudniania cudzoziemców w 2022 roku.
Zatrudnienie cudzoziemca 2022 – jakie warunki należy spełniać?
W obowiązujących przepisach można znaleźć warunki, których należy przestrzegać, decydując się na zatrudnienie cudzoziemca w 2022 r. Zgodnie z ustawą zezwolenie na pobyt czasowy oraz na pracę, udziela się, gdy:
● cudzoziemiec posiada prawo do ubezpieczenia zdrowotnego bądź potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terenie Polski,
● firma, która chce przyjąć go do pracy, nie może zaspokoić niedoborów kadrowych na lokalnym rynku,
● oferowane wynagrodzenie w ramach zatrudnienia cudzoziemca 2022 (wskazane we wniosku o zezwolenie) nie może być niższe niż pensje osób wykonujących pracę o podobnym charakterze i w tym samym wymiarze czasu,
● wysokość miesięcznego wynagrodzenia nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę (bez względu na wymiar czasu oraz rodzaj umowy),
● cudzoziemiec musi mieć źródło stałego dochodu, które pozwoli mu na utrzymanie siebie i ewentualnie członków rodziny, a także miejsce stałego zamieszkania w Polsce.
Co istotne, w przepisach uwzględnione zostały również sytuacje, gdy dany pracownik spoza Unii Europejskiej, nie musi się starać o wydanie nowego lub zmianę dotychczasowego zezwolenia. Dzieje się tak m.in. w razie zmiany siedziby lub miejsca zamieszkania, zmiany nazwy lub formy prawnej firmy, przejęcia przedsiębiorstwa przez innego właściciela czy zastąpienia umowy cywilnoprawnej umową o pracę.
Zatrudnienie cudzoziemca – jakie dokumenty należy złożyć?
Najwięcej wątpliwości budzi kwestia, jakie dokumenty są niezbędne do zatrudniania cudzoziemców w 2022 r. Brak odpowiednich zezwoleń powoduje, że cała procedura rekrutacyjna ulega znacznemu wydłużeniu, co może mieć wpływ na ciągłość pracy w firmie.
Przede wszystkim działy administracji czy kadr mają w obowiązku sprawdzić, czy dany kandydat posiada ważny dokument pobytowy, uprawniający go do przebywania w naszym kraju. Może to być np. wiza czy karta pobytu. Decydując się na zatrudnianie cudzoziemców, musimy wykonać kserokopie tych dokumentów i przechowywać je przez cały okres współpracy. Funkcjonalna teczka lub koszulki wystarczą, aby zabezpieczyć je przed ewentualnym uszkodzeniem, a tym samym mieć zawsze pod ręką w razie kontroli. Warto jednak pamiętać, że nie każdy dokument pobytowy uprawnia do zatrudnienia cudzoziemców w Polsce. Dotyczy to np. osób, które przebywają w naszym kraju ze względów turystycznych.
Lista dokumentów potrzebnych do zatrudnienia cudzoziemca może się różnić w zależności od typu składanego wniosku. Dodatkowo poszczególne województwa mogą mieć nieco odmienne zasady co do zakresu wymaganych potwierdzeń czy oświadczeń. Co istotne, zebranie i przeanalizowanie całej dokumentacji leży po stronie firmy, która planuje zatrudnienie cudzoziemców w 2022 r. Ewentualny brak określonych pozwoleń czy deklaracji może skutkować opóźnieniem procedury lub karą grzywny.
A zatem jakie dokumenty będą potrzebne przy zatrudnieniu cudzoziemca? Jeśli składamy wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy, musimy złożyć:
● dwa egzemplarze prawidłowo wypełnionych formularzy,
● 4 zdjęcia,
● potwierdzenia opłaty w wysokości 440 zł,
● dwie kserokopie paszportu,
● potwierdzenie ubezpieczenia,
● zeznanie podatkowe,
● aktualny wyciąg z KRS.
Dodatkowo w ciągu 7 dni od złożenia dokumentów dany pracownik powinien udać się do urzędu, aby złożyć odciski linii papilarnych. Z kolei w przypadku składania wniosku o oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, dokumentacja powinna obejmować:
● prawidłowo wypełniony formularz,
● skan paszportu,
● dowód opłaty w wysokości 100 zł.
Jeśli natomiast składamy wniosek o zezwolenie na pracę, wśród wymaganych dokumentów muszą znaleźć się:
● prawidłowo uzupełniony formularz,
● skan wypełnionych stron paszportu,
● dowód opłaty administracyjnej w wysokości 100 zł,
● informację od starosty oraz dokumenty potwierdzające uzyskanie wymagań kwalifikacyjnych czy pozostałych warunków dla zawodów regulowanych,
● aktualny wyciąg z KRS.
Dodatkowo należy pamiętać, że archiwizacja dokumentów odbywa się na takich samych zasadach, jak w przypadku polskich pracowników.
Powiadomienie o zatrudnieniu cudzoziemców 2022 r.
Uzyskanie wymaganych pozwoleń nie wystarczy, aby uniknąć kary w razie kontroli. Bardzo ważne jest zawiadomienie odpowiednich organów o zatrudnieniu cudzoziemca w ciągu 7 dni od momentu rozpoczęcia przez niego pracy. Można tego dokonać za pośrednictwem poczty, platformy praca.gov.pl lub udać się osobiście do Urzędu Pracy. Po spełnieniu wszelkich formalności należy również pamiętać o odpowiednim przechowywaniu uzyskanych zezwoleń, wykorzystując w tym celu np. segregator czy pojemniki na dokumenty.
Zatrudnienie cudzoziemca na oświadczenie 2022 r.
Najprostszym i najszybszym sposobem na zatrudnienie cudzoziemca w 2022 r. jest procedura oświadczeniowa. Należy jednak pamiętać, że obowiązuje ona wyłącznie w przypadku obywateli Ukrainy, Mołdawii, Armenii i Gruzji. W 2022 r. zatrudnienie cudzoziemców na oświadczenie może wynosić maksymalnie 24 miesiące. Taka forma nie może być jednak wykorzystywana w przypadku prac sezonowych.
Zatrudnienie cudzoziemca z Ukrainy 2022 r.
W związku z konfliktem zbrojnym zza wschodniej granicy doszło do istotnych zmian w ramach zatrudnienia cudzoziemców z Ukrainy w 2022 r. Nowe rozporządzenie dotyczy obywateli tego kraju, którzy przebywają w Polsce legalnie lub znaleźli się na terenie naszego państwa po 24 lutego 2022 i deklarują chęć pozostania. W marcu 2022 roku wdrożona została specustawa w sprawie zatrudniania cudzoziemców z Ukrainy, dzięki czemu otrzymali oni szereg uprawnień, m.in. otrzymanie numeru PESEL i profilu zaufanego, rejestracji jako osoba bezrobotna, dostępu do rozmaitych świadczeń socjalnych, możliwości wykonywania działalności gospodarczej czy opieki medycznej.
Zatrudnienie cudzoziemca z Ukrainy w 2022 roku może odbywać się na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenie. Osoby, które przybyły do Polski po 24 lutego mogą przebywać legalnie przez 18 miesięcy. Jeśli jednak opuszczą nasz kraj na dłużej niż miesiąc, mogą utracić to prawo (przepis ten nie dotyczy sytuacji, gdy wykonywana praca wymaga przebywania poza granicami państwa).
Pracodawca, który planuje zatrudnienie cudzoziemca z Ukrainy w 2022 roku, ma jednak za zadanie zweryfikować:
● dokumenty pobytowe (wizę krajową, zezwolenie na pobyt czasowy lub ruch bezwizowy z uwagi na uprawnienie wynikające ze specustawy),
● stempel wraz z datą, umieszczony przez polską Straż Graniczną w dokumencie podróży,
● wniosek o nadanie numeru PESEL (jeśli wjazd po 24 lutego nie został zarejestrowany przez komendanta placówki Straży Granicznej).
Z uwagi na przepisy specustawy w sprawie zatrudniania cudzoziemców musimy również pamiętać o wypełnieniu wszelkich obowiązków związanych z nawiązaniem współpracy:
● wynagrodzenie nie może być niższe niż płaca minimalna lub minimalna stawka godzinowa,
● zawarta umowa powinna mieć charakter pisemny i uwzględniać warunki zawarte w powiadomieniu do urzędu pracy,
● potencjalny pracownik powinien przed podpisaniem umowy otrzymać egzemplarz w zrozumiałym dla siebie języku,
● zgłoszenie pracownika do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego w ciągu 7 dni od podjęcia przez niego zatrudnienia.
Co istotne, uprawnienia wynikające z omawianej ustawy w sprawie zatrudniania cudzoziemców 2022dotyczą również małżonka obywatela Ukrainy, który nie posiada obywatelstwa ukraińskiego. Dotyczy to osób, które przybyły do Polski ze względu na prowadzone zza wschodnią granicą działania wojenne.
Zmiany w ramach zatrudniania cudzoziemców w 2022 r.
Co istotne, we wrześniu opublikowany został projekt nowej ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców, która ma wejść w życie jeszcze w 2022 roku. Ma ona na celu poprawę funkcjonowania systemu dopuszczania osób z zagranicy do polskiego rynku pracy. Usprawnienia mają dotyczyć przede wszystkim procedur powierzania zatrudnienia cudzoziemcom, zaległości załatwiania spraw przez urzędy, a także elektronizację większości procesów. Dodatkowo projekt ustawy przewiduje m.in. likwidację tzw. testu rynku pracy, doprecyzowanie warunków udzielenia zezwolenia na pracę, a także ułatwienie postępowania w przypadku kontynuowania pracy przez osobę z zagranicy.
Jedna z największych zmian w procesie zatrudniania cudzoziemców dotyczy pełnej cyfryzacji procesów udzielania pozwoleń. Rozbudowany system teleinformatyczny okaże się również dużym wsparciem dla urzędników, którzy będą mogli m.in. sprawdzać, czy poziom oferowanego wynagrodzenia jest zgodny ze standardami na lokalnym rynku, a także kontrolować legalność pracy i pobytu pracowników.
Czytaj także:
